W 1916 r. Tzara przedstawił instrukcję do tworzenia takich utworów: „Chcąc stworzyć wiersz dadaistyczny, weź gazetę. Weź też nożyczki. Wybierz artykuł, który odpowiadałby długości twojego wiersza. Wytnij artykuł. Następnie powycinaj z artykułu poszczególne słowa i włóż je do torby. Potrząśnij delikatnie torbą. Następnie po kolei wyciągaj z torby słowa. Zapisz wszystko na kartce. Wiersz będzie podobny do ciebie”.
Komentarz Juliana Przybosia: „Poematy dadaistyczne mogłaby wybierać i składać papuga kataryniarza (…). Z obracania mechanicznego młynka do słów nic artystycznego powstać nie może”.
DLA ZAINTERESOWANYCH:
„Wiersz dźwiękowy”, czyli poezja fonetyczna; ulubiona forma dadaistów; brak tradycyjnego porządku i zależności znaczenia od dźwięku; dadaiści pragnęli przywrócić językowi jego niewinność i czystość; „utwory dźwiękowe” poprzez powtarzalność sylab i pewien narzucony rytm zbliżały się do utworów muzycznych. W dniu 14 czerwca 1916 r. w trakcie wielkiego wieczoru dadaistycznego w Zurychu Hugo Ball wystąpił z pierwszym abstrakcyjnym wierszem fonetyczny „O Gadji Beri Bimba”.
Zobacz współczesną wersję filmowo-dźwiękową wykonania abstrakcyjnego „wiersza dźwiękowego” Hugo Balla. Z zasobów YouTube: http://www.youtube.com/watch?v=N8i13r0HzlE.
Słynęli dadaiści z prowokacyjnych akcji, podobnie jak wcześniej futuryści; np. Marcel Duchamp podpisywał reprodukcje portretu Mony Lisy z domalowanymi wąsami i sprzedawał jako swoje dzieło; w Kolonii na wystawę Maxa Ernsta wchodziło się i wychodziło przez klozet; Kurt Schwitters swoją najsłynniejszą rzeźbę-pomnik tworzył gromadząc w jednym z pokoi swojego mieszkania wszelkiego rodzaju niepotrzebne przedmioty, a nawet odpadki kuchenne.
Literatura: 1. Hans Richter, „Dadaizm”, Warszawa 1986. 2. Artur Hutnikiewicz, „Od czystej formy do literatury faktu”, Warszawa 1988.
